Nieuws
Het nieuwe toverwoord: energiehub
Vanwege de drukte op het stroomnet loopt de energietransitie op bedrijventerreinen vast. Bedrijven kunnen hun aansluitingen niet meer verzwaren voor laadinfra of warmtepompen en in veel gebieden is het niet meer mogelijk om elektriciteit aan het net terug te leveren. Ondernemers durven niet meer te investeren in duurzame elektriciteit, vanwege de afbouw van salderen en het betalen voor teruglevering aan het net. Energiehub is het nieuwe toverwoord dat al deze problemen moet oplossen. Maar wat is een energiehub nu eigenlijk?
Er is geen echte definitie voor een energiehub, daarom worden verschillende soorten initiatieven als energiehub bestempeld. De basis van een energiehub is samenwerking tussen de bedrijven op het bedrijventerrein gericht op het sturen van energieverbruik. Dit betekent dat ondernemers afspraken maken over het afstemmen van energieverbruik, het opwekken van duurzame energie en het delen en opslaan van energie. Het is een slim energiesysteem waarmee de bestaande capaciteit beter wordt benut en plannen voor elektrificeren weer haalbaar worden. Een energiehub gaat over elektriciteit, maar ook over het delen van duurzame warmte.
Het delen van energiestromen kan een deel van de genoemde problemen oplossen. Als bedrijven hun overschot aan zelf opgewekte zonnestroom leveren aan andere bedrijven op het terrein, dan ontstaat een slim lokaal energiesysteem. Ondernemers mogen dit echter niet onderling regelen, hier zijn juridische en contractuele belemmeringen. Een energiehub helpt om de energie-uitwisseling toch mogelijk te maken.
Energiehandelsplatform of energiehub
Omdat er geen definitie van energiehubs bestaat, zijn er al veel initiatieven die dit stempel krijgen. Veel initiatieven zijn nog in een verkennende fase of draaien vooral om handel, via een energiehandelsplatform. Een energiehandelsplatform zonder verdere energiesturing is een verhandeling op papier, de stroom gaat alsnog via het energienet. Zolang geen sprake is van energiesturing, is het effect op netcongestie heel klein. Sterker nog, een energiehandelsplatform kan netcongestie zelfs verergeren als geen sturing plaatsvindt.
Een energiehandelsplatform is vaak vooral een middel om de businesscases van zonnepanelen wat te verbeteren, maar draagt niet grootschalig bij aan verminderen van netcongestie. Toch is een energiehandelsplatform wel een opmaat naar een energiehub. Het platform helpt ondernemers om stappen te zetten met energiemanagement (bijvoorbeeld peakshaving, inplannen van productie als er overschotten aan opgewekte stroom beschikbaar zijn). Met een energiehandelsplatform bouwen ondernemers aan samenwerking rondom energie, die de basis vormt voor een energiehub waarbij bedrijven ook daadwerkelijk met elkaar worden verbonden.
Energiehub bedrijvenpark Pannenweg
Als we kijken naar energiehubs waar al echt iets is gerealiseerd, dan is Bedrijvenpark Pannenweg in Nederweert een mooi voorbeeld van hoe het kan. De succesfactoren van deze energiehub zijn samenwerking en inzet van verschillende middelen voor energiesturing. De zeer gemotiveerde parkmanager jaagt de ontwikkeling aan en betrekt daarbij de ondernemers op het terrein. Er is een energiehandelsplatform ingericht en een energiemanagementsysteem (EMS) opgezet, waardoor het mogelijk is om te sturen op vermogen. Overschotten bij het ene bedrijf worden geleverd aan een bedrijf met tekorten. En op de momenten dat nergens behoefte is aan de stroom, wordt deze opgeslagen in een batterij. De ontwikkeling wordt ondersteund door experts zoals Rethink Zero, om | nieuwe energie en Lyv energy en ook de netbeheerder is actief betrokken in het proces.
Oprichten van een energiehub
Het voorbeeld van bedrijvenpark Pannenweg laat al zien wat de belangrijke stappen zijn om tot een energiehub te komen. Het begint altijd met het samenbrengen van ondernemers. Hiervoor is een enthousiaste kartrekker nodig, die in gesprek gaat met de ondernemers en andere betrokken partijen. Een tweede stap is het krijgen van inzicht in het energieverbruik en de energieopwek bij de deelnemende bedrijven. Het gaat daarbij niet om het verbruik per jaar, maar om de energieprofielen over de dag en de week. Dit geeft zicht op de momenten waarop er ruimte is om stromen te delen en in de mogelijkheden om te sturen in het gebruik. Met dit inzicht kan de energiehub worden ontworpen, in goed overleg met de netbeheerder.
Vervolgens zal een organisatie ingericht moeten worden. Dit kan in de vorm van een vereniging, een energie coöperatie of een BV. Welke vorm het beste past, hangt mede af van de deelnemers en de gewenste investeringen in het gebied. Als er een or-ganisatie is, dan kunnen de keuzes worden gemaakt voor een energiehandelsplatform, EMS en de investeringen in fysieke maatregelen, zoals een batterij.
Verduurzamen van bedrijventerreinen
Het oprichten van een energiehub is slechts één van de mogelijkheden om een bedrijventerrein te verduurzamen. Op bedrijventerreinen liggen ook veel kansen voor vergroening, om zo de biodiversiteit te versterken en het terrein klimaatbestendig te maken. Ook bieden bedrijventerreinen mogelijkheden om toe te werken naar een circulaire economie. Stichting Stimular heeft een handige wegwijzer voor het verduurzamen van bedrijventerreinen ontwikkeld. Bekijk de wegwijzer op www.stimular.nl/doe-het-zelf/duurzaam-bedrijventerrein.
Over Stichting stimular
Stichting Stimular is de werkplaats voor duurzaam ondernemen. Stichting Stimular vertaalt de groeiende vraag om duurzaamheid naar praktische instrumenten en werkwijzen voor bedrijven, brancheverenigingen, overheden en zorgaanbieders. Wij willen de verduurzaming van bedrijven en organisaties versnellen door kennis en ervaring te delen, onder andere op stimular.nl/doe-het-zelf.
Stefan Romijn werkt vijftien jaar bij Stimular en houdt zich voornamelijk bezig met het verduurzamen van bedrijventerreinen. Stimular werkt vooral voor bedrijventerrein in Zuid-Holland, maar deelt de opgedane kennis en ervaringen graag ook buiten het eigen werkgebied.
.gif)
